ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΣΥΜΒΟΛΑΙΟΓΡΑΦΙΚΩΝ ΣΥΛΛΟΓΩΝ ΓΙΑ ΔΗΛΩΣΗ ΦΟΡΟΥ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ ΣΤΟ myProperty
Νέα εγκύκλιος εξέδωσε η Συντονιστική Επιτροπή Συμβολαιογραφικών Συλλόγων Ελλάδος με θέμα: «Δήλωση φόρου κληρονομιάς μέσω της εφαρμογής myProperty».
Η εγκύκλιος αναφέρει:
Σας ενημερώνουμε, ότι με την υπ' αριθμ. Α. 1151/31.10.2022 απόφαση του κ. Διοικητή ΑΑΔΕ (Β' 5603/01.11.2022) καθορίζεται ο τρόπος, το περιεχόμενο, ο χρόνος, η διαδικασία και κάθε άλλο θέμα σχετικό με την ηλεκτρονική υποβολή της δήλωσης φόρου κληρονομιάς κινητών και ακινήτων εντός αντικειμενικού συστήματος.
Η Δήλωση φόρου κληρονομιάς μέσω της εφαρμογής myProperty για τις περιπτώσεις του άρθρου 1 της απόφασης καθίσταται υποχρεωτική από 01.01.2023.
Α. Σε ποιες περιπτώσεις υποβάλλονται ηλεκτρονικά οι δηλώσεις φόρου αποδοχής κληρονομίας
Σύμφωνα με το άρθρο 1 της απόφασης, υποβάλλονται ψηφιακά μέσω της εφαρμογής myProperty της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης (http//myproperty.aade.gov.gr), για θανάτους από 01/01/2022 και μετά οι ακόλουθες δηλώσεις φόρου κληρονομιάς:
α) οι αρχικές εμπρόθεσμες και εκπρόθεσμες δηλώσεις φόρου κληρονομιάς, εφόσον δεν έχει προηγουμένως υποβληθεί άλλη δήλωση σε έντυπη μορφή, κινητών περιουσιακών στοιχείων (ενδεικτικά χρημάτων, αυτοκινήτων, εταιρικών μεριδίων, εισηγμένων ή μη μετοχών, απαιτήσεων, έργων τέχνης κ.λπ.) και ακινήτων εντός αντικειμενικού συστήματος (Α.Π.Α.Α.), με κληρονόμους φυσικά ή νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες, που έχουν εγγραφεί στο Φορολογικό Μητρώο και είναι πιστοποιημένοι χρήστες των ηλεκτρονικών υπηρεσιών της ΑΑΔΕ και
β) οι τροποποιητικές δηλώσεις φόρου κληρονομιάς αρχικής δήλωσης (εμπρόθεσμες ή εκπρόθεσμες) με τις οποίες είτε δηλώνονται νέα περιουσιακά στοιχεία είτε τροποποιούνται τα ήδη δηλωθέντα, εφόσον η αρχική δήλωση (για θανάτους από 01/01/2022) έχει υποβληθεί μέσω της εφαρμογής αυτής.
Επισημαίνεται ότι στην συγκεκριμένη απόφαση αναφέρεται ότι γεωτρήσεις και κατασκευές επί ακινήτων εντός Α.Π.Α.Α. η αξία των οποίων δεν προσδιορίζεται με τα έντυπα προσδιορισμού αξίας ακινήτων, περιλαμβάνονται στην ψηφιακή δήλωση με αγοραία αξία, δηλούμενα στην κατηγορία των κινητών. Επί του συγκεκριμένου ζητήματος έχει ήδη γίνει επικοινωνία από τον Πρόεδρο της ΣΕΣΣΕ με την αρμόδια Διεύθυνση της ΑΑΔΕ, από την οποία αναμένονται σχετικές διευκρινίσεις και εξειδίκευση. Μέχρι τότε, ισχύουν τα αναφερόμενα στην υπ' αριθμ. 16/01.03.2022 Εγκύκλιο της ΣΕΣΣΕ, σύμφωνα με την οποία «γεωτρήσεις, πέργκολες, υπόστεγα καθώς και οι λοιπές κατασκευές, που δεν συμπεριλαμβάνονται στην έννοια του κτίσματος (λ.χ. βρύσες) δεν αποτελούν κατά το νόμο αντικείμενο αυτοτελούς φορολόγησης ούτε περιλαμβάνονται στον αντικειμενικό προσδιορισμό του φόρου και συνεπώς δεν δύνανται να περιλαμβάνονται στην ηλεκτρονική δήλωση φόρου my property».
Β. Ως προς τη δήλωση
Συντάσσεται μία δήλωση ανά ζεύγος κληρονομούμενου - κληρονόμου και ανά αιτία επαγωγής, ανεξαρτήτως του αριθμού των μεταβιβαζόμενων περιουσιακών στοιχείων. Σε περίπτωση περισσότερων του ενός κληρονόμων συντάσσονται αντίστοιχα περισσότερες δηλώσεις.
Γ. Δηλώσεις που αφορούν λοιπές περιπτώσεις επιβολής φόρου κληρονομιάς
Εξακολουθούν να υποβάλλονται σε έντυπη μορφή
- είτε μέσω της εφαρμογής «Τα αιτήματά μου»,
- είτε με τη διαδικασία που καθορίζεται στην Α. 1137/2020 (Β' 2423) απόφαση του Διοικητή της ΑΑΔΕ, όπως ισχύει μετά την Α. 1054/2022 (Β' 2154) απόφαση Διοικητή ΑΑΔΕ.
Ενδεικτικά σε έντυπη μορφή υποβάλλονται:
α) κάθε τροποποιητική δήλωση (είτε για νέο περιουσιακό στοιχείο είτε για ήδη δηλωθέν), εφόσον έχει ήδη υποβληθεί σε έντυπη μορφή άλλη δήλωση φόρου κληρονομιάς,
β) οι δηλώσεις που αφορούν ακίνητα εκτός Α.Π.Α.Α.,
γ) οι δηλώσεις αναβολής φορολογίας,
δ) οι δηλώσεις με αντικείμενο κινητά κάθε είδους ή μετρητά, για τα οποία, στην περίπτωση που δεν διασφαλίζεται η πληρωμή του φόρου από την περιουσία του υπόχρεου κληρονόμου, ο φορολογούμενος παρέχει ασφάλεια ή εγγυητική επιστολή τράπεζας, προκειμένου να βεβαιωθεί ο φόρος σε δόσεις,
ε) οι δηλώσεις κληρονομιάς επικαρπίας, η οποία περιέρχεται λόγω θανάτου του επικαρπωτή στον ψιλό κύριο που έχει αγοράσει την ψιλή κυριότητα, για την οποία υπόκειται σε φόρο για τα υπόλοιπα δέκατα της αξίας της πλήρους κυριότητας (περ. ε' παρ. 1 του άρθρου 2 του Κώδικα Διατάξεων Φορολογίας κληρονομιών, δωρεών, γονικών παροχών και κερδών από τυχερά παίγνια, που κυρώθηκε με το πρώτο άρθρο του ν. 2961/2001).
Δ. Διαδικασία υποβολής της ηλεκτρονικής δήλωσης
Η διαδικασία της υποβολής της ηλεκτρονικής δήλωσης περιγράφεται στο άρθρο 2 της απόφασης.
Ειδικότερα ως προς τον συμβολαιογράφο:
- Δηλώσεις κληρονομιάς για κινητά περιουσιακά στοιχεία και ακίνητα εντός αντικειμενικού συστήματος με τις οποίες συντάσσεται συμβολαιογραφικό έγγραφο αποδοχής συμπληρώνονται από τον πιστοποιημένο συμβολαιογράφο που θα καταρτίσει την συμβολαιογραφική πράξη της αποδοχής και υποβάλλονται από τον υπόχρεο σε δήλωση ή τον νόμιμο εκπρόσωπο αυτού με τη χρήση των προσωπικών του κωδικών TAXISnet.
Τονίζεται ότι:
Ανεξάρτητα από το γεγονός ότι η δήλωση συμπληρώνεται από τον συμβολαιογράφο, η υποβολή αυτής από τον υπόχρεο συνεπάγεται την αποδοχή του περιεχομένου της και της ακρίβειας των δηλουμένων από τους κληρονόμους.
- Ως προς την απαλλαγή πρώτης κατοικίας
Εφόσον ζητείται απαλλαγή πρώτης κατοικίας, η υποβολή της δήλωσης κληρονομιάς επέχει θέση υπεύθυνης δήλωσης κατ' άρθρο 8 του ν. 1599/1986, ως προς τη συνδρομή των προϋποθέσεων της απαλλαγής.
- Εφόσον δεν υπάρχει η δυνατότητα ψηφιακής υποβολής της δήλωσης κληρονομιάς, λόγω αποδεδειγμένης τεχνικής αδυναμίας
Στην περίπτωση αυτή η δήλωση υποβάλλεται σε έντυπη μορφή στην αρμόδια Δ.Ο.Υ.
- Ως προς τα πεδία που συμπληρώνονται με τη δήλωση:
- εφόσον πρόκειται για ακίνητο
Στην περίπτωση δήλωσης για ακίνητο συμπληρώνονται τα αντίστοιχα κατά περίπτωση φύλλα υπολογισμού για τον προσδιορισμό της αξίας των ακινήτων.
- εφόσον πρόκειται για επιχείρηση, μερίδες ή μερίδια και μη εισηγμένες στο χρηματιστήριο μετοχές,
Στις ανωτέρω περιπτώσεις συμπληρώνονται και επισυνάπτονται κατά περίπτωση τα έντυπα τα σχετικά με την εφαρμογή της υπό στοιχεία 1031583/253/Α0013/1-4-2003 - ΠΟΛ 1055/2003 (Β' 477) απόφασης του Υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών.
- για τα λοιπά κινητά περιουσιακά στοιχεία
Στα λοιπά κινητά περιουσιακά στοιχεία αναγράφεται η αγοραία αξία αυτών.
- Σημειώνεται ότι σε όλες τις δηλώσεις:
- συμπληρώνονται οι τυχόν απαλλαγές, εκπτώσεις ή μειώσεις,
- αναγράφονται οι προγενέστερες δωρεές ή γονικές παροχές που έχουν υποβληθεί σε έντυπη μορφή, εφόσον υπάρχουν,
- αναγράφεται ο φόρος που βεβαιώθηκε σε κάθε δήλωση,
- συνυποβάλλονται τα κατά περίπτωση νόμιμα δικαιολογητικά
Ε. Προσδιορισμός του φόρου κληρονομιάς και διαχείριση εκκρεμών δηλώσεων
Στο άρθρο 3 ρυθμίζονται τα ζητήματα του προσδιορισμού το φόρου της κληρονομίας καθώς και της διαχείρισης των εκκρεμών δηλώσεων.
Επιγραμματικά:
- με την υποβολή της δήλωσης κληρονομιάς εκδίδεται η πράξη διοικητικού ή διορθωτικού προσδιορισμού του φόρου
- η πράξη διοικητικού ή διορθωτικού προσδιορισμού του φόρου κοινοποιείται στο υπόχρεο σε φόρο φυσικό ή νομικό πρόσωπο σύμφωνα με τις διατάξεις της περ. α' των παρ. 2 και 3 του άρθρου 5 του ν. 4174/2013,
- ομοίως κοινοποιείται και η ταυτότητα οφειλής.
- εφόσον συντάσσεται πράξη αποδοχής κληρονομιάς ο συμβολαιογράφος υποχρεούται να καταχωρήσει τα στοιχεία της πράξης διοικητικού ή διορθωτικού προσδιορισμού του φόρου και να την επισυνάψει στην εφαρμογή myProperty εντός 15 εργάσιμων ημερών.
- η αρμόδια Δ.Ο.Υ. ενημερώνεται ηλεκτρονικά αμέσως μετά την υποβολή της δήλωσης κληρονομιάς και ελέγχει την ακρίβεια των δηλούμενων και τη συνδρομή των προϋποθέσεων απαλλαγής μέσα σε 60 ημέρες από την υποβολή αυτής. Σε περίπτωση που απαιτούνται πρόσθετα δικαιολογητικά, ο φορολογούμενος, σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 14 του ν. 4174/2013, καλείται από το Τμήμα Συμμόρφωσης και Σχέσεων με τους φορολογουμένους, για την υποβολή των επιπλέον ζητούμενων δικαιολογητικών εντός 5 εργάσιμων ημερών και εφόσον αυτά δεν μεταβάλλουν την φορολογητέα αξία της δήλωσης, αναρτώνται από τον φορολογούμενο στην εφαρμογή myProperty. Εάν η προσκόμισή τους μεταβάλλει την φορολογητέα αξία, απαιτείται και η υποβολή τροποποιητικής δήλωσης.
Στ. Μεταβατικές διατάξεις
Σύμφωνα με το άρθρο 4 της απόφασης:
- Από τη δημοσίευση της παρούσας καταργείται κάθε αντίθετη ρύθμιση σχετικά με τον τρόπο υποβολής των δηλώσεων φόρου κληρονομιάς.
- Οι αρχικές δηλώσεις φόρου κληρονομιάς της παρ. 1 του άρθρου 1 υποβάλλονται προαιρετικά μέσω της ηλεκτρονικής εφαρμογής myPROPERTY από τη δημοσίευση της παρούσας, ενώ οι τροποποιητικές δηλώσεις φόρου κληρονομιάς της ίδιας παραγράφου και άρθρου υποβάλλονται προαιρετικά από 01/12/2022.
- Από την 01.01.2023 καθίσταται υποχρεωτική η υποβολή των δηλώσεων φόρου κληρονομιάς του άρθρου 1 μέσω της ψηφιακής εφαρμογής.
- Δηλώσεις κληρονομιάς που έχουν υποβληθεί στις Δ.Ο.Υ. μέχρι την έναρξη ισχύος της παρούσας και για τις οποίες δεν έχει εκδοθεί η πράξη προσδιορισμού του φόρου, διεκπεραιώνονται από τις αρμόδιες Δ.Ο.Υ. χωρίς να απαιτείται η εκ νέου ηλεκτρονική υποβολή τους μέσω της εφαρμογής myProperty. Εφόσον ο υπόχρεος σε δήλωση επιθυμεί να τις υποβάλει μέσω της ηλεκτρονικής εφαρμογής, τότε υποχρεούται να ανακαλέσει τις υποβληθείσες δηλώσεις, σύμφωνα με την διαδικασία που ορίζεται στην Ε. 2233/2021.
Η απόφαση περιλαμβάνει τέσσερα (4) υποδείγματα που αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της και αφορούν: Υπόδειγμα 1 (Δήλωση κληρονομίας κινητών), Υπόδειγμα 2 (Δήλωση κληρονομίας κινητών και ακινήτων), Υπόδειγμα 3 (Πράξη Διοικητικού Προσδιορισμού φόρου κληρονομίας) και Υπόδειγμα 4 (Πράξη Διορθωτικού Προσδιορισμού φόρου κληρονομίας).